Δημοσιεύουμε για λόγους ιστορικής μνήμης
μια λίστα μαζικών σφαγών που διέπραξαν οι ναζί και οι φασίστες στην Ελλάδα, την
περίοδο της κατοχής. Επειδή το θέμα του Ολοκαυτώματος είναι εκτενές και οι
μαρτυρικές πόλεις και χωριά αναρίθμητες, εμείς θα περιοριστούμε μόνο σε όσες
από τις περιοχές που γνώρισαν τη ναζιστική βαρβαρότητα είχαν τριψήφιο ή
τετραψήφιο αριθμό θυμάτων. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι θύτες των μαζικών
εγκλημάτων ήταν όχι μόνο στρατιώτες της Ναζιστικής Γερμανίας, αλλά και Έλληνες
συνεργάτες τους (δωσίλογοι, γερμανόφιλοι, ταγματασφαλίτες και άλλοι).
3 Ιουνίου 1941 : Οι Γερμανοί κατακτητές
κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό Κάνδανος Χανίων και εκτέλεσαν 180 από τους
κατοίκους του.
1 Αυγούστου 1941 : Στον Αλικιανό Χανίων,
στις όχθες του ποταμού Κερίτη, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 118 πατριώτες από τα χωριά
Αλικιανό, Κουφό, Βατόλακκο, Σκινέ, Μεσκλά, Φουρνέ, Πρασέ, Ν. Ρούματα, Θρούνι,
Καράνο, Σκαφιδάκια.
Σεπτέμβριος 1941 : Τα βουλγαρικά κατοχικά στρατεύματα
(σύμμαχοι της Ναζιστικής Γερμανίας) εκτέλεσαν περίπου 2.140 Έλληνες στους
Νομούς Δράμας, Σερρών, Καβάλας. Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν άμαχος
πληθυσμός.
17 Οκτωβρίου 1941 : Εκτέλεση 222 αμάχων από
τους Γερμανούς στα Άνω και Κάτω Κερδύλια Σερρών.
23 Οκτωβρίου 1941 : Το Μεσόβουνο Κοζάνης
περικυκλώνεται από άνδρες της Βέρμαχτ. Οι Γερμανοί στρατιώτες συγκεντρώνουν
όλους τους κατοίκους, διαχωρίζουν τους άνδρες ηλικίας 16-69 χρόνων και δίνουν
στα γυναικόπαιδα 2ωρη διορία να συγκεντρώσουν όσα κινητά πράγματα μπορούν. Ακολουθεί
η εκτέλεση, «ομαδικώς και δι' αυτομάτων όπλων», όλων των συλληφθέντων ανδρών
του χωριού. Συνολικά εκτελέστηκαν 142 άτομα σύμφωνα με τις γερμανικές πηγές,
ενώ σύμφωνα με τους κατοίκους ο αριθμός εκτελεσθέντων ανήλθε σε 165.
16 Φεβρουαρίου 1943 : Τα ιταλικά
στρατεύματα κατοχής εκτελούν 150 κατοίκους των χωριών Δομένικου και Μεσοχωρίου Ελασσόνας.
6 Ιουνίου 1943 : Οι Ιταλοί εκτέλεσαν 106
Έλληνες στο Κούρνοβο Φθιώτιδας.
25 Ιουλίου 1943 : Στη Μουσιωτίτσα Ιωαννίνων
οι Γερμανοί εκτέλεσαν συνολικά 153 άμαχους κατοίκους. Ανάμεσα στα θύματα υπήρχαν
4 μωρά, 36 παιδιά από 2 έως 7 ετών, 23 παιδιά από 8 έως 16 ετών, καθώς και 13
γυναίκες. Δράστες του εγκλήματος ήταν στρατιώτες που ανήκαν στην 1η Ορεινή
Μεραρχία της Βέρμαχτ, γνωστή και ως Edelweiss (Εντελβάις).
16 Αυγούστου 1943 : Οι Γερμανοί εκτέλεσαν 317
αμάχους στο Κομμένο Άρτας, από τους οποίους 172 ήταν γυναίκες, 2 ήταν ιερείς
και 97 ήταν παιδιά κάτω των 15 ετών. Το έγκλημα διαπράχθηκε από το 12ο Λόχο του
98ου συντάγματος της 1ης Ορεινής Γερμανικής Μεραρχίας, γνωστής και ως Edelweiss
(Εντελβάις).
14-16 Σεπτεμβρίου 1943 : Ομαδικές
εκτελέσεις στα χωριά και στις αγροτικές περιφέρειες της Επαρχίας Βιάννου και
της Επαρχίας Ιεράπετρας Κρήτης. Οι Γερμανοί εκτέλεσαν 461 αμάχους.
21-26 Σεπτεμβρίου 1943 : Η Σφαγή της
Μεραρχίας Άκουι, γνωστή και ως η Σφαγή της Κεφαλονιάς, ήταν μια από τις πιο
μαζικές ναζιστικές εκτελέσεις αιχμαλώτων πολέμου. Σύμφωνα με τις περισσότερες
πηγές, τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα εκτέλεσαν συνολικά 5.155 Ιταλούς
άνδρες, μέλη της 33ης ιταλικής μεραρχίας πεζικού Άκουι (Acqui Division) στο
νησί της Κεφαλονιάς. Ο συγγραφέας Βαγγέλης Σακκάτος στο βιβλίο που έχει τίτλο
«ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΑΚΟΥΙ» (εκδ. Εστία, Β΄ Έκδοση συμπληρωμένη, 2002) αναφέρει μεγαλύτερο
αριθμός εκτελεσθέντων Ιταλών, σημειώνοντας ότι «5.325 στρατιώτες και
υπαξιωματικοί εκτελέστηκαν στην Κεφαλονιά εν ψυχρώ από τη Βέρμαχτ».
Διευκρινίζουμε ότι επικεντρωνόμαστε στον
αριθμό εκτελεσθέντων και δεν καταπιανόμαστε με άλλες απώλειες Ιταλών, όπως
αυτοί που σκοτώθηκαν στη μάχη εναντίον των Γερμανών και αυτοί που πνίγηκαν
όντας κλεισμένοι μέσα σε γερμανικά πλοία, τα οποία είχαν για προορισμό διάφορα
στρατόπεδα συγκέντρωσης.
26 Νοεμβρίου 1943 : Εκτέλεση 118 ανθρώπων
από τους Γερμανούς στο Μονοδένδρι Λακωνίας. Οι περισσότεροι από τα θύματα ήταν
Σπαρτιάτες.
Δεκέμβριος 1943 : Στρατιώτες της 117ης Γερμανικής
Μεραρχίας Κυνηγών, που έδρευε στην Πελοπόννησο με επικεφαλής τον υποστράτηγο
Καρλ φον Λε Σουίρ, διέπραξαν μια από τις πιο μαζικές σφαγές εις βάρος αμάχων
στην ιστορία. Σκότωσαν 696 – 1.101 ανθρώπους στα Καλάβρυτα και στα γειτονικά
χωριά (π.χ. στους Ρωγούς, στην Κερπινή, στην Άνω και Κάτω Ζαχλωρού και αλλού).
Επίσης, άρπαξαν πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία και πυρπόλησαν τεράστιο αριθμό
σπιτιών. Το σήμα για τη μαζική εκτέλεση έδωσε με φωτοβολίδα από το κέντρο των
Καλαβρύτων ο ταγματάρχης Χανς Εμπερσμπέργκερ και επικεφαλής του εκτελεστικού
αποσπάσματος ήταν ο υπολοχαγός Βίλιμπαντ Ακαμπχούμπερ.
18 Δεκεμβρίου 1943 : Οι Γερμανοί εκτέλεσαν
115 αμάχους στο χωριό Δράκεια Μαγνησίας.
5 Απριλίου 1944 : Στην Κλεισούρα (κωμόπολη
της Καστοριάς) Γερμανοί και Βούλγαροι δολοφόνησαν 280 αμάχους κατοίκους με
αυτόματα όπλα, τσεκούρια και ξιφολόγχες. Περίπου 150 σπίτια πυρπολήθηκαν,
ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίστηκαν, έγκυες γυναίκες ξεκοιλιάστηκαν, βρεφοκρατούσες
μητέρες έπεσαν νεκρές μαζί με τα παιδιά τους.
Ο σφαγέας της Κλεισούρας συνταγματάρχης
Karl Schümers (Καρλ Σύμερς), διοικητής του 7ου Συντάγματος της 4ης Τεθωρακισμένης
Μεραρχίας των Ες Ες και υπεύθυνος και για άλλες σφαγές αμάχων, σκοτώθηκε στις
16 Αυγούστου 1944 όταν το αυτοκίνητό του πέρασε πάνω από νάρκη στην περιοχή της
Άρτας.
14 Απριλίου 1944 : Εκτελούνται στο Αγρίνιο
120 πολιτικοί κρατούμενοι (φυλακισμένοι Έλληνες κομμουνιστές) από Γερμανούς και
Έλληνες ταγματασφαλίτες υπό τις διαταγές του ταγματάρχη Γ. Τολιόπουλου.
22 Απριλίου 1944 : Το δεύτερο Ολοκαύτωμα του
Μεσόβουνου Κοζάνης έγινε το 1944 όταν το χωριό περικυκλώθηκε και πάλι από τις
κατοχικές δυνάμεις, συνεπικουρούμενες και από Έλληνες δωσίλογους. Οι κατοχικές
δυνάμεις αποτελούνταν από άνδρες των SS και της Βέρμαχτ, μουσουλμάνους
εθελοντές (Τάταροι και Τουρκμένιοι) που υπηρετούσαν στο ναζιστικό στρατό και
Έλληνες συνεργάτες των ναζί (ένοπλοι άνδρες του Εθελοντικού Σώματος του ναζιστή
Γεωργίου Πούλου). Το αποτέλεσμα αυτή τη φορά ήταν η εξόντωση 150 ανθρώπων και η
εκ νέου πυρπόληση των κατοικιών που είχαν ξαναχτίσει οι κάτοικοι μετά την
επιστροφή τους από το πρώτο Ολοκαύτωμα.
23-24 Απριλίου 1944 : Στο χωριό Κατράνιτσα
(Πύργοι Εορδαίας) που είναι κοντά στην Πτολεμαΐδα, οι Γερμανοί μαζί με ένοπλες
φιλοναζιστικές ελληνικές οργανώσεις σκότωσαν 327 κατοίκους (άνδρες, γυναίκες
και παιδιά). Η ιστορική κωμόπολη στους πρόποδες του Βερμίου, καταστράφηκε
ολοσχερώς από τη ναζιστική βαρβαρότητα. Η σφαγή συνοδεύτηκε από πυρπόληση
σπιτιών και αχυρώνων, λεηλασία και αρπαγή 10 τόνων σιταριού και χιλιάδων
γιδοπροβάτων, ιπποειδών και βοοειδών. Υπεύθυνος για τη
ναζιστική βαρβαρότητα ήταν ο Γερμανός συνταγματάρχης των SS Karl Schümers
(Καρλ Σύμερς).
Στο έγκλημα συμμετείχαν και διάφοροι
Έλληνες όπως ο ναζιστής συνταγματάρχης Γεώργιος Πούλος, ο γερμανόφιλος αρχισυμμορίτης
Μιχάλαγας (Μιχαήλ Παπαδόπουλος) και άλλοι.
25 Απριλίου 1944 : Εκτέλεση 134 αμάχων στην
περιοχή Καρακόλιθος Βοιωτίας.
1 Μαΐου 1944 : Στο σκοπευτήριο της
Καισαριανής οι Γερμανοί εκτελούν 200 κρατούμενους κομμουνιστές του στρατοπέδου
Χαϊδαρίου.
16 Μαΐου 1944 : Εκτέλεση 120 ατόμων από το
στρατόπεδο του Χαϊδαρίου.
16 Μαΐου 1944 : Οι Γερμανοί εκτέλεσαν στη
Ριτσώνα 110 ανάπηρους αγωνιστές του ελληνοϊταλικού πολέμου.
6 Ιουνίου 1944 : Οι Γερμανοί εκτέλεσαν στα
Διαβατά Θεσσαλονίκης 101 ομήρους που ήταν έγκλειστοι στο στρατόπεδο «Παύλου
Μελά» της Θεσσαλονίκης. Ανάμεσα στους εκτελεσμένους ήταν και ο Κώστας
Χατζήμαλης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ.
10 Ιουνίου 1944 : Στρατεύματα των Waffen-SS
του 2ου λόχου, του I/7 τάγματος, της 4ης Μεραρχίας Panzergrenadier των SS υπό
τη διοίκηση του Fritz Lautenbach πραγματοποίησαν το Ολοκαύτωμα του Διστόμου.
Συγκεκριμένα, σκότωσαν 228 άτομα στο χωριό Δίστομο που βρίσκεται στο δυτικό
τμήμα του Νομού Βοιωτίας. Επίσης σκότωσαν 67 πολίτες στα γύρω χωριά, στα
χωράφια και τους δρόμους. Οι δολοφόνοι των SS, εκτός από εμπρησμούς και
βιασμούς, κατασφάξανε ακόμα και έγκυες γυναίκες, γέροντες, δεκάδες παιδιά και
μωρά.
Για αυτή τη βαρβαρότητα, ο Γερμανός στρατηγός
Χέλμουτ Φέλμι που ήταν ένας από τους υπεύθυνους τιμωρήθηκε μόνο με 15 χρόνια
φυλάκιση, από τα οποία εξέτισε μόνο τα 3.
Ένας άλλος από τους σφαγείς του Διστόμου, ο
Hans Zampel, μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, είχε καταφύγει στο
Παρίσι και είχε συλληφθεί. Οι γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στις ελληνικές και
προφυλακίστηκε. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του στην Ελλάδα, ο Χανς Ζάμπελ
εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά δεν επέστρεψε
ποτέ στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του. Στις
φυλακές Αβέρωφ το 1953 δέχτηκε επίθεση με σίδερο στο κεφάλι από το Θανάση
Παπούλια, πολιτικό κρατούμενο και μέλος του ΚΚΕ, νοσηλεύτηκε βαριά
τραυματισμένος και τελικά επέζησε.
26 Ιουνίου 1944 : Εκκαθαριστικές
επιχειρήσεις Γερμανών και Ταγματασφαλιτών στην Κυνουρία Αρκαδίας και στο όρος
Πάρνωνας εναντίον των ανταρτών του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Εκτελούν 212 πολίτες στα χωριά
Καστρί, Κοσμάς και Άγιος Πέτρος και τα πυρπολούν. Συνολικά στην Κυνουρία
σκότωσαν 500 κατοίκους στην επιδρομή του Ιουνίου.
3-22 Ιουλίου 1944 : Οι Γερμανοί μαζί με ένοπλους
Έλληνες συνεργάτες τους (Ε.Σ., ΠΑΟ κ.α.) κάνουν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη
Βόρεια Πίνδο. Εκτέλεση 161 πολιτών, σύλληψη 427 ομήρων, πυρπόληση χωριών,
καταστροφή σχολείων, εκκλησιών, σπιτιών, καλυβιών, μαντριών και αχυρώνων.
6 Ιουλίου 1944 : Οι Γερμανοί εκτελούν 200
άτομα στα Λιόσια Αττικής.
9 Αυγούστου 1944 : Μπλόκο στο Δουργούτι. Εκτέλεση
190 κατοίκων.
17 Αυγούστου 1944 : Γερμανοί στρατιώτες
μαζί με Έλληνες χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες (όπως π.χ. Ιωάννης
Πλυτζανόπουλος, Γ. Σγούρος κ.α.) περικυκλώνουν την Κοκκινιά (Νίκαια) και
προσπαθούν, με τη βοήθεια Ελλήνων χαφιέδων, να συγκεντρώσουν Έλληνες
αντιστασιακούς, μέλη της οργάνωσης ΕΑΜ – ΕΛΑΣ. Ακολούθησαν βασανιστήρια,
εκτελέσεις, πλιάτσικο και πυρπόληση σπιτιών. Συνολικά 315 ήταν τα θύματα του
Μπλόκου της Κοκκινιάς.
22 Αυγούστου 1944 : Με την ονομασία «Ολοκαύτωμα
του Κέδρους» ή «Ολοκαύτωμα του Αμαρίου» αναφερόμαστε στη μαζική δολοφονία Ελλήνων
πολιτών πολλών χωριών στην κοιλάδα του Αμαρίου στο νησί της Κρήτης. Ο αριθμός
των θυμάτων ανήλθε σε 164. Η δολοφονική επιχείρηση πραγματοποιήθηκε από μονάδες
της Βέρμαχτ υπό τις διαταγές του Φρίντριχ - Βίλχελμ Μύλλερ. Ο Γερμανός
στρατηγός Friedrich - Wilhelm Müller (1897-1947) που έγινε γνωστός με το
προσωνύμιο «Ο σφαγέας της Κρήτης», το 1945 παραδόθηκε στον Κόκκινο Στρατό, στις
9 Δεκεμβρίου 1946 καταδικάστηκε σε θάνατο από Ελληνικό Στρατοδικείο στην Αθήνα
για τις σφαγές ομήρων και εκτελέστηκε στις 20 Μαΐου 1947, μαζί με το στρατηγό
Μπρούνο Μπρόιερ (Bruno Bräuer).
2 Σεπτεμβρίου 1944 : Γερμανικές μονάδες
μαζί με ένοπλα τμήματα Ελλήνων συνεργατών τους εισέβαλαν στο χωριό Χορτιάτης
Θεσσαλονίκης.
Το Τάγμα του Φριτς Σούμπερτ σκόρπισε τον τρόμο. Συνολικά έκαψαν, πυροβόλησαν ή
έσφαξαν 149 άτομα, από τα οποία τα 51 ήταν ανήλικα παιδιά, ανάμεσά τους και βρέφη.
Άλλοι εκτελέστηκαν εν ψυχρώ και άλλοι κάηκαν ζωντανοί στο φούρνο του χωριού.
14 Σεπτεμβρίου 1944 : Γερμανοί στρατιώτες
και Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών πραγματοποιούν μαζική σφαγή στα Γιαννιτσά
Πέλλας, δείχνοντας όλη τους τη βαρβαρότητα. Τα ένοπλα σώματα του Φριτς Σούμπερτ
(Γερμανός υπαξιωματικός) και του ναζιστή δωσίλογου Γεωργίου Πούλου συλλαμβάνουν
κατοίκους της πόλης. Τους περισσότερους τους εκτελούν και τους ρίχνουν σε ένα
μεγάλο τάφο. Είναι η στιγμή που οι ένοπλοι Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών, με
επικεφαλής τους Πούλο, Σκαπέρδα και Σίαρη βρίσκουν την ευκαιρία και
διαπράττουν στα Γιαννιτσά ένα από τα πιο φρικιαστικά κακουργήματά τους. Από τα
βαθιά χαράματα μπλοκάρουν την πόλη των Γιαννιτσών και ως το μεσημέρι, με
βρισιές, απειλές και ξυλοδαρμούς, συγκεντρώνουν περίπου 3.000 άνδρες από 12-80
ετών στο προαύλιο του Α' δημοτικού σχολείου. Βγάζουν από το πλήθος των
συλληφθέντων περίπου 10 μελλοθάνατους τους οποίους βάζουν στο διπλανό οικόπεδο,
να ανοίξουν ένα τεράστιο τάφο διαστάσεων 4 επί 6 και ύψους 2,5 μέτρων και μέχρι
το σούρουπο κάτω από την επιστασία του Γερμανού Σούμπερτ σφαγιάζουν πολίτες μέσα
κι έξω από το σκαμμένο τάφο με πρωτάκουστη θηριωδία. Υπολογίζεται ότι
δολοφονήθηκαν 112 άτομα, αφού πρώτα βασανίστηκαν με σιδηροσωλήνες. Γυναίκες
βιάστηκαν, ενώ άλλες κατακρεουργήθηκαν. Ανάμεσα στους εκτελεσθέντες ήταν και ο
Δήμαρχος Γιαννιτσών, Θωμάς Μαγκριώτης.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)