Η έμπνευση ως έννοια είναι
πολύ ρομαντική. Κατά τη γνώμη μου, έμπνευση δεν υπάρχει.
Υπάρχει η έρευνα για μια ιδέα, για μια σκέψη. Κι ύστερα έρχεται η επεξεργασία
των ευρημάτων της έρευνας. Για όλα αυτά απαιτείται ωστόσο καθαρό μυαλό, απουσία
δογματισμού.
Το κόστος της επιτυχίας είναι
πάντα η πολλή δουλειά, η κούραση και η ανησυχία για το πώς θα γίνεις
καλύτερος. Ωστόσο, δεν είναι σίγουρο ότι τα
προηγούμενα οδηγούν στην οριστική αναγνώριση – ακόμη κι αν τα έχει κατά νου ένας
άνθρωπος με μεγάλο ταλέντο και τεράστια εργατικότητα. Πολλοί μεγάλοι συνθέτες
έγιναν γνωστοί για το έργο τους μετά τον θάνατό τους. Η επιτυχία είναι
αποτέλεσμα όλων αυτών των αγωνιών, του ταλέντου βέβαια, αλλά και γερών δόσεων
τύχης. Από την άλλη, από μια αποτυχία μαθαίνει κανείς σε ποια σφάλματα και σε
ποιες παγίδες δεν πρέπει να ξαναπέσει. Είναι αδύνατον κάποιος να μην αποτύχει
ποτέ, να μην κάνει ποτέ λάθος.
Στη μουσική οι επιλογές είναι
εξίσου σημαντικές με τις επιρροές. Ο συνθέτης δεν εφευρίσκει
τη μουσική. Τη στιγμή που ο συνθέτης γεννιέται ως δημιουργός συναντάει τη
μουσική, η οποία έχει ήδη περάσει από εξέλιξη αιώνων. Συναντιέται λοιπόν με τη
μουσική μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή και χρησιμοποιεί ό,τι βρίσκει ως
αφετηρία. Από εκεί και πέρα αρχίζουν οι δικές του επιλογές.
Το κοινό είναι αυτό που
ανάγει έναν καλό καλλιτέχνη σε μύθο. Το παιχνίδι παίζεται
κυρίως από τον κόσμο. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να βάλει στόχο να γίνει
μύθος. Τον σημαντικό ρόλο εδώ τον παίζει το κοινό. Εξαρτάται πώς ο κόσμος
αντιλαμβάνεται και εμπεδώνει το έργο ενός καλλιτέχνη.
Η έννοια του διαχρονικού
είναι κάτι που δεν μπορούμε να εξακριβώσουμε στο παρόν. Η
αξία κάθε καλλιτέχνη καθορίζεται με το πέρασμα του χρόνου. Για τα πράγματα
που γίνονται σήμερα είναι δύσκολο να πεις τι είναι αυτό που θα αντέξει στον
χρόνο. Ο Μότσαρτ έγινε αποδεκτός από το κοινό την περίοδο που έζησε. Με το
πέρασμα του χρόνου πιστοποιήθηκε το ταλέντο και η ιδιοφυΐα του και κατοχυρώθηκε
η σπουδαιότητα του έργου του.
Μου είπαν πως θα μου δώσουν μια βίλα [στην Καλιφόρνια
αν πάω στις ΗΠΑ] αλλά τους είπα πως μου αρέσει στην Ιταλία, και δεν υπάρχει
λόγος να φύγω από την Ρώμη.
Όλοι οι φίλοι μου είναι εδώ [στην Ιταλία], όπως και
πολλοί σκηνοθέτες που με αγαπούν και εκτιμούν την δουλειά μου. Η Ρώμη είναι το
σπίτι μου.
