Όταν
«Αλβανοί» ήταν οι Έλληνες
Multi-Culti
προκαταλήψεις
Επικίνδυνες
«αποστάσεις», έχθρα και στερεότυπα για τους «ξένους» σε µια Ελλάδα που αιμορραγεί
για άλλη µια φορά από κύμα μαζικής μετανάστευσης, αλλά ξεχνά την εποχή που η λέξη
«Έλληνας» για χρόνια ισοδυναμούσε µε τη λέξη «εγκληματίας».
Της Ρένας Ακριτίδου
Δημοσίευμα του περιοδικού HOT DOC (τεύχος 9, Σεπτέμβριος
2012)
Οι λέξεις ξενιτιά, εµιγκρές, νόστος, είναι άρρηκτα
συνδεδεμένες µε οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, βαθιές τοµές και
αναταράξεις στο νεοελληνικό κράτος. Χαραγμένες στο εθνικό µας DNA, ό,τι κι αν σηµαίνει αυτό, µέσα από
διηγήσεις, µυθιστορίες, τραγούδια, κινηµατογραφικές ταινίες, διαμορφώνουν ένα
κομμάτι µιας όχι και τόσο µακρινής ελληνικής παράδοσης.
Από τις «Νύφες» στην Αυστραλία, τις «Φάμπρικες της
Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές», µέχρι το «Μιλώ για τα παιδιά µου και
ιδρώνω», αναδύονται ιστορίες ανθρώπων - ανάσες και ασφυξίες ανάγκης, έλλειψης,
λαχτάρας και αφόρητης νοσταλγίας, διατυπωµένες στα ελληνικά. Θα μπορούσαν να
αφορούν -σίγουρα αφορούν- πολλές κουλτούρες και γλώσσες. Την ιρλανδική, για
παράδειγµα, ή την ιταλική -ευρωπαϊκές χώρες µε ανάλογη µεταναστευτική πληγή-,
αλλά και την ινδική, την πακιστανική...
Λουκέτα,
χαράτσια, οργή και βία
«KΛEINOYME. Σας ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη σας τόσα
χρόνια»... Περπατώντας στους δρόµους της Θεσσαλονίκης, είναι σίγουρο πως το
µάτι σου θᾳ πέσει σε πολλές ανάλογες πρόχειρες επιγραφές.
Λύπη, για το φαινόμενο που μοιάζει να γενικεύεται, συγκίνηση, αν το κατάστημα
που αποχαιρετά είναι στῃ γειτονιά σου και δεν σε
συνδέει μ’ αυτό µόνο το προϊόν που εμπορευόταν, αλλά και πολλοί σκόρπιοι, ευχάριστοι
συνήθως, διάλογοι µε τον καταστηµατάρχη, την καταστηµατάρχισσα. Ακούς ότι
κάποιοι απ’ αυτούς έχουν ήδη αναχωρήσει στο εξωτερικό.
Μετανάστες, λοιπόν, χιλιάδες Έλληνες. Αδιευκρίνιστα ακόµη
τα επίσηµα στοιχεία, ήδη όµως, µόνο μετρώντας στον περίγυρό µας, γνωρίζουμε ότι
ο αριθµός είναι μεγάλος. Στις τηλεοράσεις οι ανακοινώσεις «τελευταίων»
οικονομικών µέτρων, χαρατσιών και περικοπών συνεχίζονται, εναλλασσόμενες µε
άγριες επιθέσεις εναντίον ξένων μεταναστών, που για ένα καθόλου ευκαταφρόνητο
ποσοστό του πληθυσμού «κλέβουν τις δουλειές».
Βία µε εθνικότητα, ιδίως µετά τη δολοφονική επίθεση κατά
της 15χρονης στην Πάρο. «Τάγματα εφόδου» της Χρυσής Αυγής στην Κόρινθο,
επιθέσεις κατά πλανόδιων στο Ηράκλειο, καταγγελία πακιστανών εργατών για
κακοποίησή τους από αστυνομικούς της «Δίας» στη διάρκεια ελέγχου στο Αιγάλεω.
Ρουτίνα, αδιανόητες άλλοτε ειδήσεις όπως : «Αιγύπτιος
εργάτης γης βασανίστηκε στην Μανωλάδα της Ηλείας από δύο ντόπιους. Οι δύο δράστες
τον χτύπησαν στο κεφάλι και στα χέρια, σφήνωσαν το κεφάλι του 22χρονου ανάμεσα
στην πόρτα του αυτοκινήτου και τον έσυραν για περίπου ένα χιλιόμετρο στον δρόµο
και τον παράτησαν αιμόφυρτο...»)
Πράγματι, η ελληνική κοινωνία, τα κόμματα, πιάστηκαν
απροετοίµαστα, αντιδρούν σπασµωδικά, αμήχανα. Απροκάλυπτος ρατσισμός Φόρα
παρτίδα. Και δεν έχει πάντα τα ξεκάθαρα χαρακτηριστικά του φασιστικού
εξαμβλώματος, που πήρε τα πάνω του και εκλογικά. Σε ξαφνιάζει ακόµη και η
γειτόνισσα, αγαθή γυναίκα που την ξέρεις όσο ζεις. Με τον άνεργο γιο. Που ξαφνικά
βλέπει αλλιώς τον Αλβανό μετανάστη, όταν µέχρι προχθές κερνούσε καραμέλες τα
παιδιά του και παίνευε τη νοικοκυροσύνη του...
Συχνά, όταν κάποιοι θυμίζουν τους Έλληνες απόδηµους,
πολλοί εξ όσων υιοθετούν τη στάση «δεν είµαι ρατσιστής, αυτοί είναι επικίνδυνοι,
µας παίρνουν τις δουλειές» απαντούν πως οι Έλληνες, όπου πήγαν, ήταν υπόδειγμα,
σέβονταν την κουλτούρα και τη χώρα όπου βρέθηκαν. Και σε µεγάλο βαθμό αυτό ισχύει.
Αλλά ούτε οι Έλληνες μετανάστες ήταν εξαρχής «Νομοταγείς άγγελοι» και αρεστοί
στον πληθυσμό της καινούργιας τους πατρίδας.
«Βρομοέλληνες»...
Στο «Αρµενίζοντας προς το αμερικανικό όνειρο», ο Κώστας
Ρόζος καταγράφει την ιστορία της μετανάστευσης των Ελλήνων στις αρχές του 2οού
αιώνα προς τις ΗΠΑ. Μισό εκατομμύριο Έλληνες, οι περισσότεροι στοιβαγμένοι σε
αμπάρια της τρίτης θέσης ατµοκίνητων «υπερωκεάνειων» αποβιβάστηκαν στο νησί Έλλις,
που μετονομάστηκε και σε «νησί των δακρύων και του Φόβου». Δεν ήταν λίγοι οι
Αμερικανοί που τους αποκαλούσαν «λιγδιάρηδες» («greaseballs») και «βρομοέλληνες» («dirty
Greeks»),
«Λίγοι Eλληνο-Αμερικανοί
της µεταπολεµικής γενιάς γνωρίζουν ότι oi πρωτοπόροι Έλληνες μετανάστες ήταν
μεταξύ των πιο µισητών μειονοτήτων στην Αμερική, γιατί τους θεωρούσαν τραχείς
και µη πατριώτες µισο-Ευρωπαίους, που κατέφευγαν συχνά σε βίαια µέσα για να
διευθετήσουν προσωπικές -και πολιτικές- διαμάχες», γράφει ο Νταν Γεωργάκας σε
δοκίµιο µε τίτλο, «Οι Έλληνες στην Αμερική». «Ενώ οι Ελληνοαμερικανοί είναι
ενήµεροι για το ότι Έλληνες μετανάστες εξυπηρέτησαν ως απεργοσπάστες, συνήθως
δεν γνωρίζουν ότι συχνά, αυτοί οι ίδιοι εργάτες, ήταν και πρωτοπόροι σε αγώνες
αμερικανικών συνδικάτων. Ελληνοαμερικανοί που ταυτίζονταν αυτομάτως µε τη λευκή
Αμερική στη διάρκεια των ταραχών της δεκαετίας του ’60 για τα ατομικά
δικαιώματα, δεν γνώριζαν ότι το πρώτο κύμα Ελλήνων είχε αναγκαστεί να παλέψει,
ακόµη και µε όπλα, κατά της Κου Κλουξ Κλαν kαι πολιτοφυλακών, για να
κατοχυρώσει τα πολιτικά του δικαιώματα. Μια ομάδα Ελλήνων,
στη δεκαετία του 1920, έφτασε µέχρι του σημείου να κάψει αμερικανική σηµαία, σε
µια χειρονομία πολιτικής οργής».
Πολυσέλιδη ομώνυμη έκθεση που παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ το
1931 από την επιτροπή Wickersham, έπειτα από εντολή του αμερικανού προέδρου Χέρμπερτ
Χούβερ, για διερεύνηση της εγκληματικότητας στις ΗΠΑ, και κατόπιν μελετών που διήρκεσαν
περίπου 3 χρόνια, περιείχε σειρά στοιχείων και για Έλληνες μετανάστες.
Η πρώτη αναφορά για Έλληνες που
είχαν μπλεξίματα µε τον Νόμο ήταν το 1890, όταν τρεις ομοεθνείς συνελήφθησαν µε
παραχαραγμένα νομίσματα. Η τελευταία περιβόητη περίπτωση είναι εκείνη της
Ελληνικής Συµµορίας (Greek
Mob) που δραστηριοποιήθηκε
στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ από τη δεκαετία του ᾿60
μέχρι τη δεκαετία του ᾿90. Μέσα σε αυτήν
συγκαταλέγονται φίρμες όπως οι Pete
the Greek, Prokos the Greek, Steve Bouras, Satto the Creek και Anton the Greek, οι οποίοι πρωταγωνίστησαν σε υποθέσεις
µε ναρκωτικά, τοκογλυφία, τζόγο, αλλά και άλλες μορφές οργανωμένου εγκλήματος”.
Στη σελίδα 107 της έκθεσης Wickersham αναφέρεται ότι
«...σε 20 από τις 30 πόλεις οι Έλληνες είχαν δείκτη
εγκληµατικότητας μεγαλύτερο από των ντόπιων. Το ίδιο ισχύει για τους Ιταλούς
και τους Πολωνούς για τις 13 από τις 30 υπό εξέταση πόλεις...». Ενδιαφέρον
παρουσιάζει και το πώς εµφανιζόταν σε αμερικανικές και οµογενειακές εφημερίδες
της εποχής η εικόνα του εκεί Έλληνα, ως
επιρρεπή στην εγκληματικότητα. Στη στήλη «Έλληνες εν Αμερική» της εφημερίδας
«Ελληνικός Αστήρ» του Σικάγου, που περιείχε ως επί το πλείστον αναδημοσιεύσεις από τον
τοπικό Τύπο διάφορων περιοχών: σε σύνολο 149 ειδήσεων που δημοσιεύτηκαν κατά
τις 12 πρώτες εβδομάδες του 1909, οι 78 (ποσοστό 52,3 %) αφορούσαν πραγματικά εγκληματικά
περιστατικά µε δράστες Έλληνες μετανάστες. Οι ειδήσεις αφορούσαν από κλοπές τσαντών
μέχρι βιασμούς και δουλεμπόριο ανηλίκων, σωµατεμπορία, απεργοσπασία, αλλά και βρομιά.
Κοντινό
παρελθόν, απ’ το παρόν
Σε πρόσφατη συνέντευξή του σε περιοδικό αποδήµων, ο
καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήµιο, Γιώργος
Ρούσης, σημείωνε πως «όταν περνάς καλά στη χώρα σου δεν σηκώνεσαι να φύγεις.
Εκτός εάν είναι από ανάγκη ή εάν είσαι απατεώνας και τυχοδιώκτης. Και λίγοι
είναι αυτοί που ανήκουν στη δεύτερη ομάδα». Ο ίδιος θύμισε ότι οι Ιταλοί που πήγανε
στην Αμερική ήταν από τον φτωχό ιταλικό νότο, ενώ οι Έλληνες που πήγανε στο Βέλγιο
κατάγονταν από τις πιο εξαθλιωµένες περιοχές της βόρειας Ελλάδας. «Τέλη της
δεκαετίας του 1960. Υπήρξαν ταμπέλες σε μαγαζιά που έγραφαν “Απαγορεύεται η
είσοδος σε έγχρωµους µη συνοδευόµενους από λευκή γυναίκα”. Στο Βέλγιο αυτό.
Μιλάμε για το 1968»,
«Ο Ανατολίτης» του Ηλία Καζάν είναι ένα από τα
πιο χαρακτηριστικά αναγνώσματα για τη μετανάστευση των Ελλήνων
στις ΗΠΑ : «Όλα γύρω του ήταν ξένα και εχθρικά... η αμερικάνικη κοινωνία, τ΄
αφεντικά του στη δουλειά, οι γυναίκες. Κι ο Σταύρος Τσοπούζογλου έπρεπε να
φέρει εις πέρας την αποστολή που του ’χε αναθέσει ο πατέρας του: έπρεπε να
μαζέψει λεφτά για να πάρει τους γονείς και τ' αδέρφια του κοντά του, να
εξασφαλίσουν το µέλλον τους...».
ΔΙΑΒΟΗΤΑ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
«Ελληνική
Μαφία» στη Φιλαδέλφεια
Μια χαμηλού προφίλ εγκληματική οργάνωση Ελληνοαμερικανών
που φέρεται να διατηρούσε σχέσεις µε Ιταλική «φαμίλια» στη Φιλαδέλφεια. Συστάθηκε
στη νότια Ελλάδα από τον αρχικό αρχηγό, Στιβ Κοντογιάννπ, που κατά την
wikipedia είχε ισχυρούς δεσμούς µε την οικογένεια Ευθυμιάδη, η οποία καταγόταν από
τη Μακεδονία. Όταν εξέλιπε η εξουσία της οικογένειας Ευθυμιάδη,
στη δεκαετία του '60, ο Κοντογιάννης αποφάσισε να μεταφέρει τις επιχειρήσεις του
στην Αμερική. Κι όταν ο ίδιος καταδικάστηκε σε ισόβια για φόνο, την ομάδα ανέλαβε
ο Τσ. Μπούρας.
Οικογένεια
Βελέντζα
Η Οικογένεια Βελέντζα είναι µια εγκληματική οργάνωση που
δρούσε στην περιοχή της Νέας Υόρκης, κυρίως στο πεδίο του τζόγου, κατά τις
δεκαετίες '80 και 90. Η οργάνωση παραμένει ενεργή και σήμερα, συνεργαζόμενη µε
την ιταλική Φαμίλια Λουτσέζε. Η ομάδα προέκυψε από τη συμμορία Κουράκου, που καταγόταν
από τη Μάνη και είχε επικεφαλής τον Πιτ δε Γκρικ, Πέτρο Κουράκο. Κυριάρχησε όμως
υπό τον Σπύρο Βελέντζα, ιδιαίτερα στην περιοχή Κουίνς της Αστόρια. Διαθέτοντας
πάνω από 30 µέλη, η ομάδα είχε δύναμη σε γειτονιές του Μπρούκλιν και του Κουίνς,
όπου οργάνωσε παράνομους χαρτοπαικτικούς αγώνες, ζάρια και στοιχήματα
ιπποδρομιών. Φήμες που φουσκώνουν τον μύθο του Σπύρου Βελέντζα τον θέλουν να
χρησιμοποιούσε δορυφόρους για να παρακολουθεί ιπποδρομίες ανά τον κόσµο και να
προλαβαίνει στοιχήματα. Στις 20 Ιουνίου 1992, ο Βελέντζας, ἡ
“Σακαφιάς”, κρίθηκε ένοχος για φόνο, τοκογλυφία, χαρτοπαιξία και φοροδιαφυγή.
Μαζί του είχαν συλληφθεί και οι Πίτερ Δρακούλης και Μάικ Γκρίλο. Ο Βελέντζας καταδικάστηκε
σε υπερ20ετή φυλάκιση για όλες τις κατηγορίες, εκτός εκείνης για δολοφονία
αντίπαλου χαρτοπαίκτη, που φέρεται να είχε παραγγείλει η Φαμίλια Λουτσέζε. Ο
Σπυρίδων κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε ισόβια για τον φόνο του Σαρέτσο Νάλο,
ἡ
“Σάμι του Άραβα”.
Ντόναλντ
ή “Τόνι δε Γκρικ’’
Ο Τζορτζ Φράγκος, που είχε γεννηθεί το 1938 στο Νιου
Τζέρσι, ήταν Ελληνοαμερικανός, συνεργάτης της Φαμίλιας Λουτσέζε και εκτελεστής
βάσει συμβολαίων. Το 1974, δολοφόνησε τον συνεργάτη της Φαμίλιας Λουτσέζε,
Ρίσαρντ Μπιλέγιο. Ενόσω ήταν φυλακισµένος, υποστήριξε ότι είχε λάβει µέρος σε
φόνους μελών συμμοριών εκτός φυλακής, αξιοποιώντας παραθυράκια που άφηναν
διεφθαρμένοι αξιωματούχοι των φυλακών. Υποστήριξε μάλιστα ότι είχε λάβει µέρος
στη δολοφονία του πολύ Τζίμι Χόφα, µε ομάδα κρούσης την οποία απάρτιζαν ο ίδιος
και οι Ιρλανδοαμερικανοί
Τζον Σάλιβαν και Τζέιμς Κούναν. Σύμφωνα µε τον Φράγκο, ο Χόφα παγιδεύτηκε από
τον στενό του φίλο Τσάκι Ο'Μπράιαν να πάει στο σπίτι ενός μέλους συμμορίας του
Ντιτρόιτ, του Άντονι Τζιακολόνε. Μόλις έφτασε, τον πυροβόλησαν µε 22άρια που
διέθεταν σιγαστήρα ο Κούναν Και ο Φράγκος, και κατόπιν το πτώμα διαµελίστηκε από
τους ίδιους και τον Σάλιβαν και μεταφέρθηκε σε ψυγείο στο υπόγειο του σπιτιού,
όπου παρέμεινε επί πολύ καιρό και έβραζαν συζητήσεις για το πώς θα το ξεφορτωθούν.
Αργότερα, το πτώµα του Χόφα παρέλαβε ένας τέταρτος εκτελεστής, ο Τζόζεφ Σάλιβαν,
που φέρεται να το έκλεισε σε βαρέλι και να το έθαψε Κάτω από το στάδιο των Giants στο Νιου Τζέρσι. Παρά τις έρευνες, δεν
βρέθηκε τίποτα σχετικό κάτω από το στάδιο.
Έλληνες
Μετανάστες
Ο..
. φορτηγατζής
O http: //argos.wordpress.com, φίλος που βρίσκεται ήδη
στο εξωτερικό και αναζητά εργασία, περιέγραφε πρόσφατα την εμπειρία του από
συνέντευξη για δουλειά:
«Δεν
μοιάζετε με IT
Manager»
Ώπα, λέω, Και µε τι µοιάζω; Πώς μοιάζουν οι ΙΤ στην Γερµανία;
«Πιο
πολύ µε φορτηγατζή. Εννοώ τα δάχτυλά σας δεν είναι λεπτά όπως των ΙΤ, όπως και
ο σωµατότυπός σας...»
Του λέω, είναι επειδή οι Έλληνες ΙΤ εκτός απὀ το
να μανατζάρουν κουβαλάνε και κανένα υπολογιστή.
Πετάγεται
και η βοηθός του και µου λέει: «Ναι και το χρώμα στο πρόσωπό σας...»
Γκαπ. Τι έγινε, ρε παιδιά; Τη φωτογραφία µου δεν την
είχανε δει στο βιογραφικό µου; Δεν διαβάσανε ότι έρχομαι από τον νότο κι εδώ
όταν µας βλέπει ο ήλιος µαυρίζουµε ενώ αυτοί κοκκινίζουνε;
Την
κοιτάω και τις λέω: «Τι να κάνουµε; Ήμουν στην Ελλάδα µε 46 βαθμούς».
Γελάει.
Ο
άλλος συνεχίζει, οπότε και του το κόβω λέγοντας:
«Σε τελική ανάλυση, δεν παίζω πιάνο και δεν χρειάζομαι
λεπτά δάχτυλα».
Το
σταματά και µε ρωτά αν έχω φιλοδοξίες για κάποιον άλλο τομέα ή µόνο
για IT.
Είπα να του απαντήσω για φορτηγατζής, αλλά το συνέχισα
ήρεμα. Τέλειωσε π κουβέντα και έφυγα. Έντεκα και είκοσι...
Σήµερα
µου στείλανε mail.
Δεν τους κάνω για τη θέση, αλλά ζητάνε αν μπορούν να µε
χρησιµοποιήσουνε για άλλους πελάτες.
Πιθανόν σε εταιρίες logistics στα φορτηγά
τούς...
